Zakaz reklamy lekarzy

Zakaz reklamy lekarzy
Wprowadzenie

W świetle obowiązujących zasad lekarz i lekarz dentysta nie może reklamować swoich usług, pozwalać na wykorzystywanie swojego wizerunku w reklamie ani brać udziału w działalności reklamowej, która może zachęcać pacjentów do wybrania jego usług czy reklamowanych przez niego produktów. Sytuacja jest trudna, gdyż wiele obszarów – także medycznych – korzysta z różnych form reklamy i marketingu, np. reklamy leków OTC. Dochodzi do tego obszar internetu, w którym umieszczanie określonych informacji może być w pewnych przypadkach uznane za niedozwoloną reklamę. Naturalnie powstaje pytanie, czy obecnie przy olbrzymich brakach lekarzy reklamowanie się przez nich jest potrzebne. Odpowiedź jest trudna. Z jednej strony część lekarzy przyjmuje bardzo wielu pacjentów, z drugiej jednak określone obszary medyczne są nastawione na dobrowolne zainteresowanie klientów. Takie obszary korzystają wówczas z reklamy, by funkcjonować na rynku usług medycznych.
Niemniej jednak coraz częściej dochodzi do postępowań w sprawach o złamanie zakazu reklamy przez lekarza, a sam obszar marketingu medycznego stara się wykorzystać istniejące luki, by wdrażać tak pojmowaną promocję swoich usług. Zapisy formalne, wymagane podczas wykonywania czynności zawodowych przez lekarza, czyli zapisy Kodeksu etyki lekarskiej (KEL), jednoznacznie stoją na stanowisku, że tradycyjna reklama usług jest dla lekarzy zabroniona. Samo pojęcie reklamy i jej specyfika w obszarze medycznym wygląda podobnie jak reklama komercyjna spotykana w obszarze handlu i usług. Określając reklamę medyczną, trzeba zaznaczyć, że nie ma ona swojej specyficznej definicji. Dlatego wszelkie działania marketingowe lekarzy, przyczyniające się do sprzedaży swoich usług, są w świetle KEL uznane za reklamę i tym samym zabronione. Reklamę definiujemy jako „informację połączoną z komunikatem perswazyjnym, który ma na celu skłonienie odbiorcy do korzystania z określonych usług” [1]. Na gruncie działalności leczniczej typowa reklama marketingowa to podawanie przez lekarza do publicznej wiadomości informacji jednoznacznie zachęcających do skorzystania z oferowanych przez niego usług.

Reklama na gruncie działalności medycznej

Interpretując postępowania sądowe dotyczące reklamy wykorzystywanej przez lekarzy, spotykamy różne sprawy prowadzone przed sądami lekarskimi i powszechnymi. Cytowana treść wyroków i orzeczeń przybliży opis oraz sposoby reklamy stosowanej przez lekarzy. Uściślając pojęcie reklamy, trzeba założyć, że jest ona tak samo interpretowana na gruncie działalności medycznej, jak i na gruncie działalności komercyjnej. Brak jest bowiem wyróżnienia specjalnej typologii dla reklam obszaru medycznego. Reklama to działanie mające na celu zachęcanie potencjalnych klientów do zakupu konkretnych towarów lub do skorzystania z określonych usług [2]. Natomiast według Naczelnej Izby Lekarskiej „reklamą jest informowanie ludzi o świadczeniach i usługach oraz podkreślanie ich (świadczeń i usług) zalet, tak aby ludzie chcieli za nie zapłacić. Takie działanie lekarzy i lekarzy dentystów jest zabronione” [3]. Trzeba pamiętać, że główną intencją działania reklamowego staje się zwiększenie liczby klientów, co ma skutkować powiększeniem przychodów [4]. Typowa reklama zaś, prowadzona przez lekarzy, jest definiowana podobnie jak to pojęcie określone w marketingu i handlu. Jednak reklama medyczna (prowadzona przez lekarzy) może generować ryzyko zagrożenia zdrowia, np. przez namawianie do autodiagnozy czy samodzielnego leczenia [5].

Sami lekarze uważają, że nachalne reklamy leków doprowadziły do nadmiernej konsumpcji pseudoleków reklamowanych jako skuteczne środki dla pacjentów. To prowadzi także do zjawiska samodiagnostyki i częstszego stosowania pseudoleków w wielu przypadkach, zamiast skorzystania z porady lekarza [6]. Lekarz może swój prestiż budować jedynie na podstawie wyników i rezultatów swojej pracy, a nie za pomocą działań marketingowych [7]. Nawet ukazywany w reklamach leków wizerunek lekarza może wprowadzać klientów w błąd i mimo krytycznej oceny opinii publicznej nie wpływa na zmianę aktualnie obowiązującego ustawodawstwa, dając asumpt reklamodawcom do projekcji obrazów, w których osoby obdarzane – z racji rzekomo wykonywanego zawodu – zaufaniem społecznym polecają leki, co nie pozostaje bez wpływu na decyzje zakupowe konsumentów [8]. Powyższe cytowania i stwierdzenia jednoznacznie plasują reklamę prowadzoną przez lekarzy jako niedozwoloną, głównie z uwagi na misję zawodu, w którym wiedza medyczna, odpowiednia postawa, zaangażowanie, empatia i zrozumienie określają pozycję zawodową lekarza, w przeciwieństwie do działań i sztuczek marketingowych zachęcających do skorzystania z jego usług.

Podstawy formalne zakazu reklamy

Przywołany zakaz reklamowania się lekarzy jest umieszczony w akcie powinności etycznych dotyczących zasad wykonywania czynności zawodowych. W KEL istnieją zapisy jednoznacznie informujące o tym, że typowe mechanizmy spotykane w działalności komercyjnej (jak reklama, marketing usług) nie są przewidziane dla lekarzy i lekarzy dentystów. Naturalnie można zauważyć, że KEL jako akt powinności zawodowych o konotacji etycznej zakazuje reklamowania się lekarzy, traktując taką działalność jako nieuczciwą ze strony lekarza. Normy zapisane w KEL koncentrują się wokół najważniejszych wartości ludzkich, a lekarz je realizujący powinien baczyć szybciej na skuteczną pomoc, którą zawsze ma ofiarować, wielkie zaangażowanie i dużą empatię, niż na szukanie nowych klientów, tym bardziej za pomocą reklamy. Jednak obecne czasy, mocno komercyjne w swoim wymiarze, traktują medycynę jako obszar ściśle materialny, w którym alokacja i przepływ środków finansowych zmuszają do działania w kierunku ich pozyskiwania i gromadzenia. Zapewne to generuje przypadki, w których lekarze reklamują swoje usługi.

W KEL spotyka się zapisy, które bezpośrednio zakazują reklamowania przez lekarzy swoich usług. Artykuł 63 pkt 1 brzmi: „Lekarz tworzy swoją zawodową opinię jedynie w oparciu o wyniki swojej pracy, dlatego wszelkie reklamowanie się jest zabronione” [9]. Treść umieszczona w tym artykule wskazuje zdecydowanie, że reklamowanie się lekarzy jest zabronione oraz określa na wstępie, dlaczego tak jest. Jednak warto w tym kontekście przybliżyć również treści zawarte w art. 62, 65 i 66 KEL, które bezpośrednio dotyczą pożądanego wizerunku pracy lekarza w kwestii oferowania swoich umiejętności zawodowych.

Artykuł 62 określa, że „praktykę lekarską wolno wykonywać wyłącznie pod własnym nazwiskiem. Lekarzowi wolno używać tylko należnych mu tytułów zawodowych i naukowych”. Cytowany zapis postrzega jako naganne przedstawianie wizerunku lekarza innego, niż to wynika z jego dokonań zawodowych i naukowych. Karygodne jest podszywanie się pod specjalizacje, których się nie ma (lub jeszcze się nie ma), bądź posługiwanie się nienadanymi tytułami naukowymi do indywidualnych celów i zamierzeń [9].

Następnie art. 65 określa, że „lekarzowi nie wolno narzucać swoich usług chorym lub pozyskiwać pacjentów w sposób niezgodny z zasadami etyki i deontologii lekarskiej oraz lojalności wobec kolegów”. Artykuł 66 pkt 4 określa zaś, że „lekarzowi nie wolno stosować metod nieuczciwej konkurencji, szczególnie w zakresie nierzetelnego informowania o swoich możliwościach działania, jak i kosztach leczenia” [9]. Powyższe zapisy dotyczą pożądanego i wymaganego przez społeczeństwo wizerunku lekarza, który w sposób zgodny z zasadami informuje o swojej pozycji zawodowej oraz naukowej i który bazując na swoich dokonaniach zawodowych, zyskuje zainteresowanie pacjentów. Zakaz reklamy jest obecny w zapisach kodeksowych i wymagany, o czym świadczą prowadzone sprawy, czy to przed sądami lekarskimi, czy powszechnymi [10]. W latach 2013-2015 prowadzone były 42 sprawy dotyczące używania nazwiska i wizerunku lekarza w celach komercyjnych, a w tym 26 wniosków o ukaranie za złamanie tego zakazu zostało skierowanych do sądu lekarskiego [7].

Reklama na obszarze medycznym jest traktowana specyficznie z uwagi na przedmiot, który reklamuje. Dotyczy to często: konkretnych usług, zabiegów, leków, suplementów diety czy innych preparatów, których użycie niezgodne z zaleceniami i przeznaczeniem może być szkodliwe. Dlatego tak ważna jest treść komunikatu reklamowego. W 2017 r. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów nałożył na firmę farmaceutyczną dużą karę finansową (26 mln zł). Kara ta była nałożona za reklamy suplementów diety, które miały sugerować konsumentom, że mają właściwości lecznicze. Zdaniem Urzędu preparaty te sugerowały konsumentom właściwości lecznicze, tak naprawdę ich nie mając. Reklamy tych produktów, które były rozpowszechniane w telewizji i internecie, wprowadzały konsumentów w błąd za sprawą fabuły i formy przekazu, który sugerował treści typowo lecznicze po zastosowaniu tych preparatów. Firma ta odwołała się jednak do sądu i postępowanie zostało zawieszone [11].

Pierwsza z przedstawionych spraw dotyczyła lekarza, który złamał zakaz reklamy, zamieszczając ogłoszenie na banerze reklamowym. Popularny w swoim regionie lekarz wygrał plebiscyt na najlepszego specjalistę, organizowany przez lokalną gazetę. Po tym fakcie wykupił duży baner reklamowy, na którym umieścił informację o świetnych opiniach pacjentów oraz o tym, „że jest to najlepszy gabinet w regionie oraz że pacjenci korzystający z usług dentysty znajdą tam »zdrowie i piękno«” [12]. Treść baneru zawierała sugestywną reklamę gabinetu i umiejętności tego lekarza. To była forma reklamy lekarza, która jest niedozwolona, dlatego Okręgowa Izba Lekarska wytoczyła mu sprawę dyscyplinarną w związku z naruszeniem zapisów KEL. Sąd uznał, że lekarz złamał zakaz i naruszył tym samym godność zawodu. Wymierzył karę pieniężną w wysokości równowartości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia [12]. W opinii sądu lekarskiego złamał on zakaz reklamy, dlatego też sąd lekarski ukarał go karą pieniężną na rzecz hospicjum dziecięcego [12]. Lekarz odwołał się od tego wyroku do Naczelnego Sądu Lekarskiego, który podtrzymał nałożoną karę. Następnie odwołał się od tej decyzji do sądu powszechnego, czyli Sądu Najwyższego. Sąd oddalił kasację jego adwokata jako bezzasadną i przyznał sądowi okręgowemu rację, uznając, że „Kodeks etyki lekarskiej w par. 63 stanowi wyraźnie: lekarz ma tworzyć swoją zawodową opinię jedynie w oparciu o wyniki swojej pracy, dlatego wszelkie reklamowanie się jest zabronione, a ponadto nie powinien wyrażać zgody na używanie swojego nazwiska i wizerunku dla celów komercyjnych”, uznał także, że „reklama lekarzy jest zabroniona, nawet jeżeli zawiera prawdziwe informacje o dobrej praktyce i zwycięstwie w rankingu ocen lub plebiscycie organizowanym przez media” [12, 13].

W kolejnej sprawie [14] obwiniona lekarka na stronach internetowych zakupów grupowych umieściła ofertę swojego gabinetu stomatologicznego z wykonaniem zabiegów „skalingu, piaskowania, fluoryzacji i konsultacji dla 1 osoby”, co stanowiło formę reklamy i jest działaniem niedozwolonym. Naruszyła przy tym art. 8 i art. 53 Ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich, art. 1, art. 2, art. 11, art. 13, art. 52, art. 62 i art. 63 KEL, art. 8 Ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta oraz art. 14 Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej. Nie zastosowała się przy tym do treści uchwały nr 29/11/VI Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 16 grudnia 2011 r. Sąd lekarski wymierzył jej karę pieniężną i stwierdził, że forma pozyskiwania pacjentów przez umieszczenie możliwości zakupu usługi skalingu, piaskowania, fluoryzacji i konsultacji wraz z kwotą za zabieg w ramach internetowego portalu w świetle obowiązujących przepisów jest działaniem nieuprawnionym i niewłaściwym, niedozwolonym przepisami prawa [14]. Jak ustalono, w gabinecie cena za sam zabieg skalingu w tym czasie wynosiła 100 zł, za piaskowanie 100 zł, cena zaś w jednej usłudze piaskowania i skalingu 150 zł. Z kolei zabieg fluoryzacji był zawsze wliczony do zabiegów bez dodatkowych opłat. Zatem cena bezspornie miała charakter zachęcający pacjenta do skorzystania z usługi właśnie w tym gabinecie (usługa tańsza o 25%). Dozwolone jest tylko umieszczanie informacji na stronach internetowych, jednak nie mogą one nosić cech reklamy, czyli zawierać zachęty do korzystania ze świadczeń. Forma, w której obwiniona lekarka zachęcała pacjentów do wizyt w swoim gabinecie, naruszała przyjęte zasady. Lekarka nie dała posłuchu normom prawa i zasadom etyki zawodowej, chociaż miała obowiązek podporządkowania się im. Sąd lekarski uznał w tym przypadku, że kara finansowa jest odpowiednia, biorąc pod uwagę fakt, że naruszenie zakazu reklamy wiązało się bezpośrednio z finansowym aspektem wykonywania praktyki zawodowej, czyli chęcią osiągania wyższych dochodów. W ocenie sądu znaczenie należy także nadać wymiarowi kary w zakresie prewencyjnego oddziaływania na środowisko lekarskie: udzielenie w okolicznościach niniejszej sprawy jakiejkolwiek innej łagodniejszej kary, np. upomnienia lub nagany, byłoby zbyt łagodne [14]. 

Dozwolone działania niebędące reklamą

Według Ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej podmiot wykonujący działalność leczniczą (szpital, lekarz prowadzący działalność gospodarczą) podaje do publicznej wiadomości tylko informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych. Sama treść i forma takich informacji nie może nosić cech reklamy, tj. nie może zachęcać, sugerować czy nakłaniać do skorzystania z usług danego lekarza czy podmiotu leczniczego. Informacje, które może podać lekarz (lekarz dentysta) do publicznej wiadomości, są ściśle określone w uchwale nr 29/11/VI Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 16 grudnia 2011 r. [15]. Zasady podawania do publicznej wiadomości informacji o udzielaniu przez lekarzy i lekarzy dentystów świadczeń zdrowotnych dotyczą wyliczonych i dozwolonych treści. Są to następujące informacje:

  • imię i nazwisko lekarza;
  • tytuł zawodowy lekarza;
  • miejsce, dni i godziny przyjęć;
  • numer telefonu/-ów;
  • rodzaj wykonywanej praktyki zawodowej;
  • stopień naukowy, tytuł naukowy;
  • specjalizacje;
  • umiejętności z zakresu węższych dziedzin medycyny;
  • uprawnienia do udzielania określonych świadczeń zdrowotnych;
  • określenie cen i sposobu płatności w przypadku przekazywania tych informacji przez zamieszczanie ich na stronie internetowej praktyki zawodowej lub za pomocą specjalnych telefonów informacyjnych [15].

Powyższe informacje mogą być przekazywane za pomocą:

  • nie więcej niż dwóch stałych tablic ogłoszeniowych na zewnątrz budynku, w którym prowadzona jest praktyka;
  • nie więcej niż dwóch tablic ogłoszeniowych przy drogach dojazdowych do siedziby praktyki;
  • ogłoszeń prasowych w rubrykach dotyczących usług medycznych;
  • informacji zawartych w książkach telefonicznych i informatorach o usługach medycznych w dziale dotyczącym usług lekarskich;
  • informacji na stronach internetowych;
  • specjalnych telefonów informacyjnych [16].

Takie informacje nie mogą nosić cech reklamy ani zawierać żadnej formy zachęty czy próby nakłonienia do korzystania ze świadczeń zdrowotnych lub usług. Następnie przekazywane komunikaty nie mogą zawierać informacji o skuteczności metod leczenia i czasie ich trwania oraz informacji o jakości i klasie sprzętu medycznego. Określenie cen i sposobu płatności jest stosowane w przypadku przekazywania tych informacji przez zamieszczenia ich na stronie internetowej praktyki zawodowej lub za pomocą specjalnych telefonów informacyjnych. Paragraf 1 uchwały nr 29/11/VI Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 16 grudnia 2011 r., podobnie jak KEL, zabrania lekarzom i lekarzom dentystom reklamowania udzielanych przez nich świadczeń zdrowotnych [15]. Przy umieszczaniu powyższych informacji lekarz powinien baczyć uważnie na słowa swoich komunikatów reklamowych. Jak sugerują specjaliści od reklamy, lekarz, pisząc o swoim doświadczeniu czy wyposażeniu gabinetu, nie powinien:

  • porównywać się do konkurencji;
  • zachwalać udzielanych świadczeń zdrowotnych;
  • używać wartościujących zwrotów, np. jedyny, najlepszy;
  • stosować zwrotów perswazyjnych, takich jak np. przyjdź, okazja, szansa;
  • publicznie informować o promocjach, zniżkach, rabatach [17, 18].

Możliwe sankcje za złamanie zakazu reklamy

Sankcje, które mogą orzekać sądy lekarskie za złamanie zakazu reklamy przez lekarza, są ściśle określone w art. 83 Ustawy z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich. Może to być kara: upomnienia, nagany, pieniężna (jak w cytowanych sprawach), zakazu pełnienia funkcji kierowniczych przez określony czas, także ograniczenie zakresu czynności w wykonywaniu zawodu lekarza przez określony czas, zawieszenie prawa wykonywania zawodu na okres od roku do pięciu lat lub pozbawienie prawa wykonywania zawodu [19]. W cytowanych sprawach sądy lekarskie orzekały kary finansowe o różnej wysokości, uważając, że stanowią one należną rekompensatę za dokonany czyn. Możliwe są również sankcje przewidziane na gruncie Kodeksu wykroczeń. Przepis art. 147a § 2 tego kodeksu stanowi, że za wykroczenie ponosi odpowiedzialność „ten, kto podaje do publicznej wiadomości informacje o zakresie i rodzajach udzielanych świadczeń zdrowotnych lub usług z zakresu medycyny weterynaryjnej mające formę i treść reklamy” [20]. Należy wskazać, że naruszenie zakazu zawartego powyżej jest wykroczeniem podlegającym karze aresztu, ograniczeniu wolności lub karze grzywny [20].

Zakończenie

Udział lekarza w reklamie z użyciem jego wizerunku, nazwiska, specjalizacji może powodować podważenie autorytetu zawodu, a co się z tym łączy – podważenie jego wiedzy i doświadczenia zawodowego. To samo może powodować nieuczciwa reklama prowadzona przez lekarza za pośrednictwem mediów, prasy czy banerów reklamowych. Pozyskiwanie klientów bądź pacjentów za pomocą sztuczek i zabiegów marketingowych nie jest akceptowalne w przypadku pracy lekarzy czy lekarzy dentystów. O popularności lekarzy wśród pacjentów powinien decydować ich profesjonalizm, wiedza i samo podejście do pacjenta. Naturalnie „popularność” rozumiemy w tym przypadku jako chęć poddania się leczeniu u konkretnego lekarza z uwagi na jego fachowość, skuteczność i wiedzę. Kodeks etyki lekarskiej w swoich zapisach jednoznacznie stoi na stanowisku zakazu reklamowania przez lekarza swoich usług. Także orzecznictwo sądów zawodowych wyraźnie traktuje takie postępowanie jako przewinienie zawodowe, za które sądy mogą orzekać określoną w przepisach karę. Lekarz wykonuje zawód zaufania publicznego, chroniący szczególnych i ważnych dóbr dla człowieka, zatem o wynikach jego pracy zawsze powinien decydować profesjonalizm, odpowiednie kompetencje specjalistyczne i zaangażowanie, nigdy zaś skuteczna reklama czy trafnie przeprowadzony marketing. Reklamowanie przez lekarzy i lekarzy dentystów swoich usług jest niedozwolone i zabronione zapisami KEL i uchwały NRL.
 
Piśmiennictwo
  1. Cavulock O.: Reklama – informacja połączona z komunikatem perswazyjnym; https://prezi.com/bj9dnbugynl7/reklamainformacja-poaczona-z-komunikatem-perswazyjnym/ [dostęp: 17.04.2020].
  2. Nowocin D.: Jak promować usługi lecznicze? Część I. Zakaz reklamy podmiotów leczniczych; https://mediahealth.pl/jakpromowac-uslugi-medyczne-zakaz-reklamy-podmiotowleczniczych/ [dostęp: 17.04.2020].
  3. Opinia prawna na zlecenie Naczelnej Izby Lekarskiej z 6 marca 2013 r., dotycząca ograniczeń reklamy i informowania o zakresie i rodzaju udzielanych w praktyce lekarskiej świadczeń lekarskich (NRL/ZRP/WI/163/2013).
  4. Jurczak T.: Zakaz reklamowania usług medycznych. Placówki balansują na krawędzi prawa; https://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/1015211,zakaz-reklamowaniauslug-medycznych-placowki-balansuja-pomiedzyniedozwolona-a-dopuszczalna-praweminformacja.html [dostęp: 17.04.2020].
  5. Zimmermann A., Stożkowska W.: Reklama w aptece – stan prawny oraz aspekt etyczny. Farm Pol 2006/11; https://www.ptfarm.pl/PF/przeglad-numerow/-/10382 [dostęp: 22.04.2020].
  6. Sztyler-Turovsky A.: Lekarze karani za udział w reklamach; https://www.medonet.pl/zdrowie/zdrowie-dla-kazdego,lekarze-karani-za-udzial-w-reklamach-koniec-reklam-suplementow-diety,artykul,1721461.html [dostęp: 17.04.2020].
  7. Rytych N.: Lekarzu, nie reklamuj się! https://www.medexpress.pl/lekarzu-nie-reklamuj-sie/63603 [dostęp: 17.04.2020].
  8. Barańska M.: Kontrowersje wokół wizerunku lekarza w reklamie – podejście normatywne. Marketing i Rynek 2019; 4: 41-52.
  9. Kodeks etyki lekarskiej; https://nil.org.pl/uploaded_images/1574857770_kodeks-etyki-lekarskiej.pdf [dostęp: 17.04.2020].
  10. Miarka J.: Udział lekarzy w reklamach. Takich spraw jest coraz więcej; https://gazetalekarska.pl/?p=46060 [dostęp: 17.04.2020].
  11. Sąd uchylił rekordowo wysoką karę dla Afl ofarm; http://www.rynekaptek.pl/prawo/sad-uchylil-rekordowo-wysoka-kare-dla-aflofarm,36241.html [dostęp: 17.04.2020].
  12. Lekarz nie może się reklamować pod żadnym pozorem; http://www.infodent24.pl/lexdentpost/lekarz-nie-mozesie-reklamowac-pod-zadnym-pozorem,113821.html [dostęp: 17.04.2020].
  13. Wyrok Sądu Najwyższego (sygn. I KK 31/19), Gazeta Prawna/Rynek Zdrowia, Sąd Najwyższy: lekarz nie ma prawa reklamować swoich usług; http://www.rynekzdrowia.pl/prawo/sad-najwyzszy-lekarz-nie-ma-prawa-reklamowac-swoichuslug,202442,2.html [dostęp: 17.04.2020].
  14. Orzeczenie Okręgowego Sądu Lekarskiego w Gdańsku z 2017 r., sygn. OSL-09/Wu/2017.
  15. Uchwała nr 29/11/VI Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 16 grudnia 2011 r. w sprawie szczegółowych zasad podawania do publicznej wiadomości informacji o udzielaniu przez lekarzy i lekarzy dentystów świadczeń zdrowotnych; http://scop.org.pl/wp-content/uploads/2017/10/Uchwa%C5%82a-NRL.pdf [dostęp: 17.04.2020].
  16. Dyda N.: Reklama usług medycznych w Internecie; http://prawo-medyczne.info/reklama-uslug-medycznych-internecie [dostęp: 17.04.2020].
  17. Szymczyk G.: Lekarz a reklama; http://www.adwokat-szymczyk.pl/Blog_medyczny/lekarza-a-reklama.html [dostęp: 17.04.2020].
  18. Dziewanowski J.: O zakazie reklamy, czyli jak promować gabinet, nie łamiąc prawa; https://lekarz.znanylekarz.pl/blog/o-zakazie-reklamy-dla-lekarzy [dostęp: 17.04.2020].
  19. Ustawa z dnia 2 grudnia 2009 r. o izbach lekarskich (t.j. Dz. U. z 2019 roku, poz. 965).
  20. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń (t.j. Dz. U. z 2019 roku, poz. 821 ze zm.).

 

Źródło:

Patryn R.: Zakaz reklamy lekarzy w myśl zapisów Kodeksu etyki lekarskiej. Neurol Prakt 2020; 2: 87-91.

poprzedni artykuł