W jaki sposób lekarz może uzyskać uprawnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich?
W celu uzyskania upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich na formularzach ZUS ZLA lekarz, lekarz dentysta, felczer lub starszy felczer powinni wystąpić do terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z wnioskiem o jego udzielenie. Powinni oni także złożyć pisemne oświadczenie, że zobowiązują się do przestrzegania zasad orzekania o czasowej niezdolności do pracy i wykonywania obowiązków wynikających z przepisów ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa. Do oświadczenia należy dołączyć również dokument potwierdzający posiadanie prawa wykonywania zawodu lekarza lub felczera.
Należy nadmienić, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych nie może upoważnić do wystawiania zaświadczeń lekarskich, lekarzy i lekarzy dentystów w okresie odbywania stażu podyplomowego.
W jakiej formie uzyskuje się upoważnienie i czy o uzyskanym upoważnieniu informowana jest Naczelna Rada Lekarska?
Zakład Ubezpieczeń Społecznych udziela upoważnień w formie decyzji. Jednocześnie w Zakładzie prowadzony jest rejestr lekarzy, lekarzy dentystów, felczerów i starszych felczerów, którzy zgłosili wniosek i uzyskali upoważnienie do wystawiania zaświadczeń lekarskich. Informacje zgromadzone w rejestrze są udostępniane Naczelnej Radzie Lekarskiej.
Zaświadczenia lekarskie ZUS ZLA
Zaświadczenie lekarskie na formularzu ZUS ZLA lekarz wystawia się w trzech egzemplarzach (oryginał i dwie kopie):
- oryginał zaświadczenia lekarskiego wystawiający zaświadczenie przesyła, w ciągu 7 dni od dnia wystawienia zaświadczenia, bezpośrednio do terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych;
- pierwszą kopię zaświadczenia lekarskiego otrzymuje ubezpieczony;
- drugą kopię wystawiający zaświadczenie przechowuje przez okres 3 lat.
Zaświadczenie lekarskie ZUS ZLA jest dokumentem niezbędnym do ustalenia prawa do wypłaty świadczeń chorobowych. Prawidłowo wystawione zaświadczenie stanowi podstawę wypłaty świadczeń chorobowych tylko wtedy, gdy zostanie wystawione według zasad określonych w przepisach.
Zaświadczenia lekarskie wystawia się od dnia, w którym przeprowadzono badanie lub od dnia bezpośrednio następującego po dniu badania. W niektórych przypadkach zaświadczenie może być wystawione za okres rozpoczynający się po dniu badania, jednak nie później niż czwartego dnia po dniu badania, jeżeli bezpośrednio po dniu badania przypadają dni wolne od pracy lub badanie przeprowadzone jest w trakcie już wcześniej orzeczonej niezdolności.
Natomiast zaświadczenie za okres wsteczny może obejmować okres: nie dłuższy niż 3 dni poprzedzające dzień badania, jeżeli wyniki tego badania wykazują, że ubezpieczony był niewątpliwie niezdolny do pracy; dłuższy niż 3 dni poprzedzające datę badania, o ile zostało wystawione przez lekarza psychiatrę w razie stwierdzenia lub podejrzenia przez niego zaburzeń psychicznych ograniczających zdolność chorego do oceny własnego postępowania.
Warto wskazać na błędy, które najczęściej pojawiają się w praktyce. Powtarzające się nieprawidłowości zwykle dotyczą:
- nieprawidłowo wpisanego kodu ubezpieczenia w polu 04 druku formularza (ubezpieczeni w ZUS – 1, w KRUS – 2, inni – wojsko, policja, ABW, staż graniczna, służba więzienna, sędziowie, prokuratorzy – 3).
- brak kodów choroby, które powinny być wpisane w polu 16.
Rzadziej występującym błędem, lecz wartym zauważenia jest wpisywanie błędnych identyfikatorów lub danych osobowych pacjenta bądź też płatnika składek.
Informacje o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłku chorobowego lub jego wysokość podaje się z zastosowaniem kodów literowych. Warto zatem przypomnieć:
- kod A oznacza niezdolność do pracy powstałą po przerwie nieprzekraczającej 60 dni – spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do pracy przed przerwą;
- kod B oznacza niezdolność do pracy przypadającą w okresie ciąży;
- kod C oznacza niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu;
- kod D oznacza niezdolność do pracy spowodowaną gruźlicą;
- kod E oznacza niezdolność do pracy spowodowaną chorobą zakaźną, której okres wylęgania jest dłuższy niż 14 dni, lub inną chorobą, której objawy chorobowe ujawniają się po okresie dłuższym niż 14 dni od początku choroby.
Na pisemny wniosek ubezpieczonego, nie umieszcza się kodu „B” i „D”
Lekarz upoważniony do wystawiania zaświadczeń lekarskich może ponieść określone konsekwencje wynikające z powtarzającego się naruszenia zasad lekarskich.
Jeśli w wyniku zastosowania błędnego kodu literowego lub jego niewskazania nastąpi zawyżona wypłata zasiłku, lekarz może zostać obciążony koniecznością zwrotu nienależnie wypłaconego zasiłku wraz z odsetkami.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych może cofnąć upoważnienia do wystawiana zaświadczeń lekarskich na okres nieprzekraczający 3miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji.
Czy orzekanie o czasowej niezdolności do pracy podlega kontroli? Z jakimi konsekwencjami musi liczyć się lekarz nieprawidłowo wystawiający zaświadczenie lekarskie?
Prawidłowość orzekania o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby oraz wystawiania zaświadczeń lekarskich podlega kontroli. Kontrolę wykonują lekarze orzecznicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W celu kontroli lekarz orzecznik Zakładu Ubezpieczeń Społecznych może:
- przeprowadzić badanie lekarskie ubezpieczonego,
- skierować ubezpieczonego na badanie specjalistyczne przez lekarza konsultanta ZUS,
- zażądać od wystawiającego zaświadczenie lekarskie udostępnienia dokumentacji medycznej dotyczącej ubezpieczonego, stanowiącej podstawę wydania zaświadczenia lekarskiego lub udzielenia wyjaśnień i informacji w sprawie,
- zlecić wykonanie badań pomocniczych w wyznaczonym terminie.
W każdym przypadku skrócenia okresu ważności zaświadczenia lekarskiego przez lekarza orzecznika ZUS informowany jest o tym lekarz wystawiający zaświadczenie lekarskie.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości wystawiania zaświadczeń lekarskich, a w szczególności gdy zaświadczenie lekarskie zostało wystawione bez przeprowadzenia badania bezpośredniego ubezpieczonego lub bez udokumentowania rozpoznania stanowiącego podstawę orzeczonej czasowej niezdolności do pracy ZUS może cofnąć upoważnienie do wystawiania zaświadczeń lekarskich na okres nieprzekraczający 12 miesięcy od daty uprawomocnienia się decyzji.
Czy decyzję o cofnięciu upoważnienia do wystawiania zaświadczeń lekarskich można zaskarżyć?
