Raport z badań HBSC (Health Behaviour in School-aged Children) stworzony we współpracy z Europejskim Biurem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) przedstawia dane na temat "regularnego spożywania alkoholu" przez 15-letnią młodzież - zarówno w skali problemu, jak i przyczyn. W tym wypadku „regularne” oznacza cotygodniowe picie napojów alkoholowych. Dane dotyczą 219 460 nastolatków z 42 krajów spośród 48 krajów członkowskich sieci HBSC. 

• aby mieć wrażenie, że jest się dorosłym,
• aby dopasować się do otoczenia,
• aby czuć się dobrze i być na luzie,
• aby wyrazić swoją potrzebę buntu i chęć zmierzenia się z ryzykiem,
• aby zaspokoić ciekawość,
• ponieważ jest on łatwo dostępny.

Powtarzające się picie alkoholu przez młodzież, nawet w ilościach nieszkodliwych dla dorosłych, może poważnie wpłynąć na ich zdrowie i procesy rozwojowe:

• zaburza zdolność do uczenia się, zapamiętywania i logicznego rozumowania, jest źródłem kłopotów w nauce, przeszkadza w dalszej edukacji oraz budowaniu kariery zawodowej;
• hamuje rozwój emocjonalny i opóźnia dojrzewanie - młody człowiek nastawia się tylko na natychmiastowe przyjemności, nie poznaje racjonalnych, skutecznych sposobów zapanowania nad stresem oraz rozwiązywania trudności;
• powoduje, że mózg "uczy się" radzenia sobie z problemami za pomocą alkoholu, co może prowadzić w dorosłości do uzależnienia;
• obniża motywację do osiągania celów życiowych i realizacji wartości;
• zwiększa ryzyko uzależnienia od alkoholu i nikotyny, a także narkotyków - badania amerykańskie pokazały, że dzieci, które sięgnęły po alkohol do 15. roku życia uzależniały się od niego czterokrotnie częściej niż te, które zaczęły pić po 20. roku życia;
• upijanie się jest bardzo częstą przyczyną poważnych i doraźnych szkód związanych z wypadkami, także śmiertelnymi, ciężkimi chorobami, konfliktami z prawem oraz wiąże się z większym prawdopodobieństwem stania się ofiarą przestępstwa, ryzykownym seksem, przypadkową inicjacją seksualną, niechcianą ciążą.

 

Psychologowie twierdzą, że podstawą ochrony dzieci przed niebezpiecznymi pokusami jest dobra relacja z nimi, a tę kształtuje się od niemowlęctwa. Należy zdawać sobie sprawę z tego, że dla dorastającego człowieka istotne znaczenie ma jego grupa rówieśnicza, dlatego też należy uczyć dziecko od najmłodszych lat asertywnych zachowań. 

To pierwszy krok, a kolejny to jasne ustalanie zasad odnośnie picia alkoholu oraz... dawanie przykładu.

Z nastolatkiem trzeba o alkoholu rozmawiać, ale stosując regułę, że nie oceniamy jego wypowiedzi, tylko dyskutujemy, przedstawiając swój punkt widzenia.

W tej sprawie istnieją duże różnice zdań zarówno wśród specjalistów, jak i rodziców. Niektórzy  uważają, że dopuszczając dzieci do pełnego udziału w celebrowaniu uroczystości wzmacniają proces ich stopniowego dorastania oraz uczą je pić alkohol rozsądnie i odpowiedzialnie.

Zdaniem innych takie podejście niesie ze sobą pewne niebezpieczeństwa. Dziecko może rozumieć zgodę rodziców jako ich ogólne przyzwolenie na picie alkoholu. Spożywanie go, nawet tylko w ich towarzystwie, obniża poczucie ryzyka z tym związanego i osłabia wartość abstynencji.

Decyzja w tej sprawie jest więc zawsze podejmowana indywidualnie przez każdą rodzinę. Warto ją poważnie przemyśleć i dokładnie omówić.

Choć niektóre z opisanych poniżej objawów mogą być naturalne dla normalnego procesu dojrzewania, należy zwrócić szczególną uwagę, gdy kilka tych zjawisk występuje równocześnie:

• wyraźny spadek zainteresowania zajęciami, które poprzednio były dla dziecka atrakcyjne,
• zwiększenie poziomu frustracji, stresu i rozdrażnienia,
• problemy w szkole z nauką i zachowaniem,
• izolowanie się od kontaktów rodzinnych i skrywanie szczegółów dotyczących życia poza domem,
• częste zmiany nastroju,
• pojawienie się nowych zwyczajów związanych z jedzeniem i zasypianiem,
• zapach alkoholu,
• zaniedbywanie wyglądu i stroju,
• zwiększenie potrzeb finansowych i ukrywanie sposobu wydatkowania "kieszonkowego", znikanie drobnych sum pieniędzy z domu lub nieoddawanie reszty z zakupów,
• nawiązywanie podejrzanych znajomości,
• reagowanie rozdrażnieniem na próby uzyskania przez rodziców informacji o tych kontaktach.

Tego typu sygnały mogą wskazywać nie tylko na picie alkoholu, ale także na zażywanie narkotyków.