- Jak często łuszczyca występuje u dzieci i czym wyróżnia się w przebiegu i obrazie klinicznym u niemowląt i małych dzieci?
Przez wiele lat sądzono, że łuszczyca bardzo rzadko występuje u dzieci, a jej występowanie w okresie noworodkowym i niemowlęcym uznawano za kazuistykę. Łuszczyca dziecięca dwa razy częściej występuje u dziewcząt niż u chłopców, a częstość jej występowania zwiększa się wraz z wiekiem dziecka i kształtuje się następująco:
- w 20-37% przypadków zaczyna się przed 20. r.ż.,
- w 27% przypadków zaczyna się przed 15. r.ż.,
- w 10% przypadków ujawnia się przed 10. r.ż.,
- w 6,5% przypadków ujawnia się przed 5. r.ż.,
- u 2% obserwowano łuszczycę tuż po urodzeniu lub przed 2. r.ż.
Należy podkreślić, iż wczesne wystąpienie łuszczycy jest niekorzystnym objawem prognostycznym oraz może poprzedzać ciężki oraz uporczywy przebieg choroby i występowanie ciężkich jej odmian, takich jak łuszczyca stawowa, krostkowa czy erytrodermiczna.
Łuszczyca wieku dziecięcego w większości ma postać wysiewu grudek typu punkcikowatego, kropelkowatego lub pieniążkowatego, najczęściej 10-20 dni po przebytych infekcjach bakteryjnych gardła, oskrzeli, zatok obocznych nosa, ucha środkowego, a także po przebyciu grypy, ospy wietrznej, opryszczki czy półpaśca. Wysiewy łuszczycy w tych przypadkach częściej obserwuje się u dzieci leczonych penicylinami półsyntetycznymi lub tetracyklinami, czy otrzymujących pochodne kwasy acetylosalicylowego.
Obraz kliniczny, cechy charakterystyczne i różnicowanie łuszczycy w okresie niemowlęcym przedstawiono w tabeli:
Tabela II.1. Cechy kliniczne i różnicowanie łuszczycy niemowlęcej
|
Obraz kliniczny |
|
|
Różnicowanie |
|
|
Uwaga: dla ustalenia rozpoznania często konieczne jest badanie histopatologiczne, chociaż u małych dzieci może nie być diagnostyczne. |
|
- Co przemawia za rolą czynników genetycznych w etiopatogenezie łuszczycy i jakie jest ryzyko jej wystąpienia w przypadku choroby któregoś z rodziców?
U około 30% chorych łuszczyca występuje rodzinnie, a dziedziczenie określa się jako autosomalne dominujące z ograniczoną penetracją genu. Za potwierdzeniem udziału czynników genetycznych przemawiają badania przedstawione w tabeli:
Tabela II.2. Uwarunkowania genetyczne łuszczycy
|
Ryzyko zachorowania na łuszczycę wynosi 1-2% w rodzinie zdrowej, 10-20%, gdy choruje jedno z rodziców, a jeżeli oboje rodzice są chorzy, ryzyko to wzrasta do 50-70%.
Wiek ujawnienia się choroby jest związany z występowaniem lub brakiem antygenu zgodności tkankowej HLA-Cw-6 i na tej podstawie wyróżnia się dwa typy łuszczycy (tab. II.3).
Tabela II.3. Typy łuszczycy zależne od układu zgodności tkankowej
|
Typ I Z wczesnym początkiem choroby |
Typ II Z późnym początkiem choroby |
|
- Co to jest objaw Koebnera i jakie czynniki mogą sprowokować wystąpienie łuszczycy u dziecka czy osoby dorosłej obciążonych wywiadem łuszczycowym?
Objaw Koebnera, zwany również objawem izomorficznym, polega na występowaniu typowych grudek łuszczycowych najczęściej po kilkunastu dniach w miejscu zranienia/urazu lub innego typu uszkodzenia skóry niezmienionej u chorego na łuszczycę. Objaw ten może wystąpić także po zadziałaniu różnych czynników endogennych. Występowanie tego objawu świadczy o aktywności procesu chorobowego i skłonności łuszczycy do dalszych wysiewów. W przypadku łuszczycy przebiegającej z nasilonym świądem skóry, np. łuszczycy owłosionej skóry głowy, szpary międzypośladkowej i okolicy odbytu, powtarzanie urazu powodowane drapaniem powoduje stałe podtrzymywanie i narastanie objawów łuszczycy.
Tabela II.4. Czynniki prowokujące wystąpienie zmian łuszczycowych
|
Zewnątrzpochodne |
Wewnątrzpochodne |
|
Czynniki fizyczne
Czynniki chemiczne
Dermatozy zapalne
|
Infekcje Stres Zakażenie HIV/AIDS Leki
Ciąża i poród Dieta Nałogi
Hipokalcemia (również w przebiegu dializ) Próchnica zębów Robaczyce
|
- Jaki jest związek łuszczycy z występowaniem chorób sercowo-naczyniowych i objawów zespołu metabolicznego?
Łuszczyca obecnie postrzegana jest jako przewlekła zapalna choroba układowa całego organizmu, w przebiegu której obserwuje się zwiększoną częstość występowania dysfunkcji układu sercowo-naczyniowego oraz zaburzeń metabolicznych, które również spotykane są u dzieci. Związane jest to z następującymi obserwacjami:
- czynniki ryzyka łuszczycy to także czynniki ryzyka chorób serca i zaburzeń metabolicznych (palenie papierosów, nadwaga, stres, dyslipidemie),
- zarówno w łuszczycy, jak i w chorobach układu sercowo-naczyniowego bardzo często obserwuje się wzrost stężenia cholesterolu całkowitego i frakcji LDL oraz spadek stężenia frakcji HDL, wzrost stężenia trójglicerydów, apolipoprotein i wskaźnika ostrej fazy,
- wykazano istotną zależność między wymienionymi parametrami, ryzykiem chorób serca, przedwczesnym rozwojem miażdżycy a nasileniem i czasem trwania zmian łuszczycowych,
- cytokiny prozapalne (TNF, IL-1, -6, -12, -23, IFN-a, -g) wytwarzane przez komórki biorące udział w procesie zapalnym w łuszczycy mają niekorzystny wpływ na układ sercowo-naczyniowy, metabolizm glukozy, tłuszczów, kwasu moczowego,
- u chorych z otyłością bardzo liczne adipocyty są znaczącym źródłem prozapalnych cytokin (IL6).
Należy podkreślić, że u chorych z ciężko przebiegającą łuszczycą częściej niż w populacji ogólnej obserwuje się:
- chorobę wieńcową i zawał mięśnia sercowego,
- nadciśnienie tętnicze,
- hiperlipidemię z przyspieszonym rozwojem miażdżycy,
- zaburzenia metabolizmu glukozy i cukrzycę,
- otyłość,
- zakrzepowe zapalenie żył,
- zatorowość płucną,
- udar mózgu.
Źródło: A. Kaszuba, M. Kuchciak-Brancewicz, Ilustrowana dermatologia dziecięca. Podstawowe problemy kliniczne w pytaniach i odpowiedziach, Lublin 2013, s. 31-48.
