Opryszczka noworodków

Opryszczka noworodków
W przypadku opryszczki noworodków wyróżnia się trzy postacie kliniczne zakażenia:
  •  postać rozsianą,
  •  postać z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego,
  •  postać skórno-śluzówkowo-spojówkową.

Każda z tych postaci występuje równie często. Objawy mogą pojawić się w 2. lub 3. tygodniu życia. Należy pamiętać, że w postaci rozsianej i z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego nawet w 40-60% przypadków mogą nie występować zmiany skórno-śluzówkowe, natomiast w 50% przypadków z izolowanym zajęciem skóry, błon śluzowych i spojówek może dojść do wtórnego zajęcia ośrodkowego układu nerwowego.

W każdym przypadku zmian pęcherzykowych u noworodka należy uwzględnić w diagnostyce różnicowej zakażenie wirusem opryszczki. Objawy zakażenia uogólnionego lub neuroinfekcji u noworodka są mało specyficzne i obejmują zmniejszenie aktywności dziecka, senność lub drażliwość, trudności w karmieniu, gorączkę, wymioty, drgawki i objawy ogniskowe. Uogólnione zakażenie wirusem opryszczki u noworodka ma obraz kliniczny sepsy noworodkowej.

Najgorsze rokowanie dotyczy postaci rozsianej. Mimo prawidłowego leczenia umiera około 30% pacjentów, a 17% z nich ma trwałe powikłania neurologiczne. W przypadku izolowanego zapalenia mózgu śmiertelność wynosi około 6%, natomiast ryzyko trwałych powikłań neurologicznych jest wysokie i sięga 70%.

W przypadku zakażenia wewnątrzmacicznego u noworodka bezpośrednio po porodzie stwierdza się zmiany skórne (pęcherzyki, owrzodzenia, blizny), uszkodzenie narządu wzroku oraz wady ośrodkowego układu nerwowego (w tym mało- i wodogłowie). [...]

  • U bezobjawowego noworodka urodzonego przez kobietę z czynną opryszczką narządów płciowych po upływie 24. godziny życia należy pobrać wymazy ze skóry i błon śluzowych na hodowlę wirusa i/lub krew na badanie PCR. U bezobjawowego noworodka nie należy włączać leczenia. Wyjątkiem są noworodki matek z czynną opryszczką narządów płciowych i ujemnym wywiadem w jej kierunku przed ciążą (wysokie prawdopodobieństwo zakażenia pierwotnego i transmisji wirusa na noworodka). Wówczas należy włączyć acyklowir dożylnie po pobraniu wyżej wymienionych badań w kierunku zakażenia HSV. Po uzyskaniu ujemnego wyniku leczenie można odstawić.

  • W przypadku ujemnych wyników badań dziecko nie wymaga leczenia i może być wypisane do domu, ale powinno być monitorowane pod kątem wystąpienia objawów przez pierwsze 6 tygodni życia.

  • W przypadku wykrycia HSV należy włączyć leczenie profilaktyczne acyklowirem (20 mg/kg m.c. na dawkę) po pobraniu płynu mózgowo-rdzeniowego na badanie ogólne i PCR. Przy braku objawów choroby HSV i ujemnym wyniku PCR z płynu mózgowo-rdzeniowego leczenie kontynuuje się przez 10 dni. Zapobiega to rozwojowi pełnoobjawowego zakażenia HSV.

  • Leczenie postaci skórno-śluzówkowo-spojówkowej powinno trwać 14 dni, a postaci rozsianej – 21 dni. Przy zajęciu ośrodkowego układu nerwowego pod koniec 21-dniowego kursu terapii należy ponownie pobrać płyn mózgowo-rdzeniowy na badanie PCR. Dodatni wynik obliguje do wydłużenia leczenia o kolejne 7 dni. Taki cykl badań powtarza się aż do uzyskania ujemnego wyniku PCR z płynu mózgowo-rdzeniowego. Acyklowir podaje się dożylnie 20 mg/kg m.c. na dawkę 3 × dziennie.

  • U dzieci z zapaleniem mózgu po zakończonym leczeniu dożylnym należy kontynuować przez 6 miesięcy leczenie doustne acyklowirem w dawce 300 mg/m2 na dawkę 3 × dziennie. Takie postępowanie korzystnie wpływa na dalszy rozwój dziecka.


Autorzy: Konrad Zawadka, Ewa Talarek
Źródło: Fragmenty rozdziału "Zakażenia wirusami Herpesviridae (HHV)”. W: Choroby zakaźne i pasożytnicze. Tom 3, red. nauk. Robert Flisiak , Wydawnictwo Czelej, Lublin 2020, s. 727, 730.

Fot.: Pixabay
poprzedni artykuł
następny artykuł
Trudno postawić diagnozę astmy u dziecka
Autyzm często łączy się z innymi zaburzeniami