Małe dziecko powinno spożywać 4-5 posiłków/dobę w odstępach 3-4-godzinnych. Promowane są trzy główne posiłki i dwie lekkie przekąski. Zawsze należy kierować się łaknieniem i chęcią spożycia posiłku przez dziecko. Posiłki muszą być prawidłowo zbilansowane i atrakcyjnie podane.
Planując żywienie zgodne z zapotrzebowaniem energetycznym i odżywczym dla dzieci w wieku 13-36 miesięcy, można posłużyć się modelowymi racjami pokarmowymi. Określają one wielkość porcji dla poszczególnych grup produktów:
Planując żywienie zgodne z zapotrzebowaniem energetycznym i odżywczym dla dzieci w wieku 13-36 miesięcy, można posłużyć się modelowymi racjami pokarmowymi. Określają one wielkość porcji dla poszczególnych grup produktów:
- produkty białkowe – cztery porcje (nabiał, chude mięso, ryby, drób);
- produkty zbożowe – trzy porcje (pieczywo z pełnego przemiału, ryż, kasze, płatki, makarony);
- warzywa – pięć porcji (czerwone, białe, żółto-pomarańczowe, zielone);
- owoce – trzy, cztery porcje (fioletowo-purpurowe, czerwone, żółto-pomarańczowe, białe);
- składnik tłuszczowy – dwie porcje (tłuszcze roślinne, tłuszcze zwierzęce).
W diecie dzieci w wieku od 1 roku do 3 lat należy uwzględnić następujące produkty spożywcze:
-
mleko i produkty mleczne – zawierają łatwo przyswajalne białko oraz cenny budulec kości i zębów – wapń. Poleca się jogurty naturalne, kefiry, twarogi; ewentualnie zaleca się dodatek miodu, świeżych owoców;
-
mięso, drób, ryby, jaja – główne źródło żelaza hemowego, białka oraz witamin z grupy B. Poleca się chude, świeże mięso wysokiej jakości, najlepiej w postaci gotowanej lub pieczonej. Mięso z ryb powinno pojawiać się w jadłospisie dziecka 1-2 razy w tygodniu. Jajko jest skoncentrowanym źródłem wielu składników odżywczych i witamin. Tygodniowo można podać 3-4 jaja w postaci gotowanej lub lekkiej jajecznicy;
-
produkty zbożowe – węglowodany złożone, czyli źródło skrobi, błonnika, fosforu, magnezu i wapnia. Dieta dziecka powinna dostarczać 10-14 g błonnika (maks. 19 g), dlatego poleca się urozmaicone pieczywo pełnoziarniste białe i ciemne, różnego rodzaju kasze grube i drobne, płatki zbożowe;
-
warzywa – dostarczają bardzo dużo witamin: C, beta-karoten, z grupy B oraz składników mineralnych – potasu, magnezu, cynku. Do przygotowywania potraw dla dzieci zaleca się warzywa sezonowe, wykorzystywane do zup, sałatek, surówek oraz kanapek. Mrożonki i inne przetwory poleca się podawać w okresie zimy.
-
owoce – najkorzystniejsze jest spożywanie ich w postaci świeżej, surowej. Zawierają wiele cennych witamin i minerałów oraz cukry proste, dwucukry i wielocukry. Stanowią idealną formę podwieczorku czy drobnej przekąski;
-
soki – przygotowywane bezpośrednio do spożycia ze świeżych surowców w postaci owoców i warzyw są bardzo cenne pod względem odżywczym. Dziennie nie powinno się przekraczać zalecanej porcji, czyli ½ szkl/dzień. Zbyt duży udział cukrów prostych w diecie dziecka może hamować apetyt i sprzyjać rozwojowi otyłości.
-
tłuszcze spożywcze – odgrywają szczególną rolę w żywieniu dzieci. Są źródłem witamin A, D, E rozpuszczalnych w tłuszczach. Tłuszcze dostarczane są także wraz z mlekiem i produktami mlecznymi, mięsem i jajami. Tłuszcze spożywcze są wykorzystywane do przygotowywania potraw. Korzystny wpływ mają oleje zawierające w swoim składzie przewagę nienasyconych kwasów tłuszczowych (jedno- i wielonienasycone). Poleca się: oliwę z oliwek, olej sojowy i rzepakowy.
-
woda – zapotrzebowanie na płyny wynosi ok. 1300 ml/dobę. Zaleca się przede wszystkim wodę dobrej jakości. Powinna być naturalnie czysta chemicznie, mikrobiologicznie oraz mieć właściwy skład chemiczny. Ilość spożywanych płynów przez dzieci jest podyktowana indywidualnymi potrzebami. Poleca się wody źródlane, niskozmineralizowane, butelkowane i z atestem.
Autorka: Magdalena Pieszko
Źródło: Fragment rozdziału "Żywienie dzieci i młodzieży oraz kobiet w okresie ciąży i laktacji ”. W: Żywienie kliniczne. Praktyczne zagadnienia. Tom 1, red. Sylwia Małgorzewicz , Wydawnictwo Czelej, Lublin 2020, s. 85-87.
Fot.: Pixabay
